Nadir Görülen Bal Arısı Hastalıkları

Bal Arısı Torba Hastalığı

Genellikle Avrupa Yavru Çürüklüğü Hastalığına benzeyen bir hastalık olarak tabir edilir. Torba hastalığına bu ismin verilme sebebi petek gözü içerisindeki larvanın çürümesi sebebi ile kurtçuğun içi boşalır ve larva boş bir torba görünümünü alır. Larva çürüdükçe beyaz renkli olan dış görünümü giderek koyulaşır ve kahverengi haline dönüşür. Larva tamamen kuruduğunda içi boş bir görüntü meydana gelir.

Bu tip bal arısı hastalığının Avrupa yavru çürüklüğü hastalığının tedavi yöntemleri ile aynı yöntemler kullanılır.

Avrupa yavru çürüklüğü tedavi yöntemlerine değinecek olur isek hastalık etmenini taşıyan koloniler başka bir yere aktarılmamalı ve diğer arı kolonisi ile kesinlikle kovan birleştirme işlemi gerçekleştirilmemelidir. Arı kolonileri torba hastalığına yakalandığında bal arılarına şurup ya da arı yemi verilerek güçlendirilmelidir. Bu esnada arıcılık malzemelerinin temiz ve steril olarak kullanılması gerekir. Aksi taktirde diğer kovanlara da hastalık yayılma olasılığı artar. Daha önce başka kovanlarda kullanılan kabarmış temel petekler, polenler temiz olarak kullanılmalıdır. Bu hastalıkla mücadele ederken varroa ile de ilgili mücadelelerin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Şuruplama yapılırken arılar zayıfladığı için dışarıdan gelebilecek yağmacılık eylemlerinin önüne geçilmeli, gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir. Arı şurubu ya da arı yemi ile besleme yapılır iken de bulaşığı olmayan yani temiz besin takviyelerinin yapılması gerekmektedir. Bu tip unsurlara dikkat edildiğinde arı kolonisindeki hastalıklar yok olur ve sağlıklı bir şekilde koloninin yaşaması sağlanır.

TULUMSU YAVRU ÇÜRÜKLÜĞÜ

Bal arısı hastalıklarından olan tulumsu yavru çürüklüğü hastalığı mikroskop ile bile görülmesi zor olan viral bir hastalıktır. Tulumsu yavru çürüklüğü hastalığı şuan Türkiye’de görülmemektedir fakat komşu ülke diye tabir ettiğimiz bize kıyısı bulunan ülkelerden İran, Gürcistan, Yunanistan ve Ermenistan’da görülen yaygın bal arısı hastalıklarından biridir.

Tulumsu yavru çürüklüğü virüsünü işci arılar yavru olan bal arılarının larvalarını beslerken bulaşık salgı   ile aktarmasından meydana gelmiştir. Yavru bal arılarının kuluçka süreleri altı ila yedi gün sürmektedir. Hastalık virüsü taşıyan larvalar arıcılık malzemelerinden olan petek gözleri sırlandıktan sonra bir sonraki evreleri olan pupaya geçemeden petek gözü içerisinde ölmektedir. Tulumsu yavru çürüklüğü larvanın pupa dönemine geçerkenki deri değişimindeki yapıyı bozduğu için larva eski deriden kurtulamaz. Larvanın baş kısmına yapışık kalan deri arasına biraz sıvı toplanmaktadır. Bu sebep ile de larvanın baş kısmı şişerek kıvrılmaya başlar. Vücutta bu şişkinlikle biraz daha irileşir.

Tulumsu yavru çürüklüğü genellikle ilkbahar döneminde meydana gelir ve çoğunlukla kovanını karıştıran erkek arılar tarafından kovana bulaştırılır. Bu virüs arıcıların kovana müdahale etmesine gerek kalmadan da yaz mevsiminin başlarında da kendiliğinden kaybolabilir. Fakat virüs bulaşması olan kovanlarda yavru üretimi olmamasına rağmen virüsün yayılması devam edebilir.

Tulumsu yavru çürüklüğü hastalığından ilaç kullanarak kurtulamazsınız. Bal arısı kolonisi kendiliğinden bu hastalığı yenebilme potansiyeline sahiptir.  Dışarıdan müdahale olarak arıcılar virüsün olduğunu gördüğü kovanın ana arısını öldürüp yerine başka bir ana arı verir ise bal arısı kolonisi kolayca bu hastalığın üstesinden gelebilir.  Virüsü bünyesinde bulunduran larvalar işci arılar tarafından temizlenerek sağlıklı hale gelebilirler.

Damızlık Ana Arı Nasıl Olur?

Bal arısı ırkları Türkiye’de beş farklı ırktan meydana gelmektedir. Bu ırkları saymamız gerekir ise Saf Kafkas Bal Arısı, Saf İtalyan Bal Arısı, Saf Karniyol Bal Arısı, Saf Muğla Bal Arısı ve Saf Anadolu Bal Arısıdır.

Saf ırk bal arılarının saf ırk olarak yaşamını devam ettire bilmesi için ya izole bir bölgede yani korunaklı bir alanda yaşamlarını sürdürmeleri gerekir ya da ana arı üretimi yapan bir tesiste suni tohumlama yapılarak saf ana arı üretimi yapılabilir.

Türkiye’de bilinen bir kaç firma arıcılık malzemelerinden olan suni tohumlama cihazı ile ana arı üretimini gerçekleştirmektedir. Artvin Borçka’nın Camili Bölgesinde ve Ardahan Posof ta bu işlemler yapılmaktadır. Bu bölgelerde araştırma – geliştirme çalışmaları yapılmıştır ve 1998 yılından bu yana dışarıdan bu yöreye arı girişi yasaklanmıştır.

Bir yıl önce suni tohumlaması yapılan ana arının verimi tayin edilerek bir sonraki yıl ana arı damızlık olrak seçilmekte ve üretimler ondan elde edilen yavrulardan yapılmaktadır. Larvası alınan damızlık koloniler ve suni tohumlama için erkek arılardan alınan spermlerden yüksek kalitede yeni bal arısı üretimi yapılmaktadır.

Ardahan Posofta oluşturulan izole alanda yine beş yüz kolonilik bir arılık oluşturulmuştur. Camili ve  Ardahan Posof’ta üretimi yapılan saf ırk bal arısı üretimi  için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından da onaylanmıştır.

Bu üretim tesislerinden Türkiye’nin her yerine damızlık ana arı tedariki sağlanmaktadır. Böylece kaliteli ve verimi yüksek olan kovanlara arıcılarımız sahip olabilmektedir.