ARILARDA NOSEMA HASTALIĞI

Nosema Hastalığı genellikle ergin arılarda görüldüğü gibi tüm arılarda da görülebilir.

Bu hastalık  arılarda ishale sebep olur. Bu hastalık bal arılarının sindirim sistemine bulaşık yiyecek veya sularla girer. Burada çoğalarak arıların sindirim salgısı  sistemini bozar.

Hastalığa yakalanmış arıların dışkılarında nosema sporları bulunur. Havanın soğuk ve yağışlı olduğu zaman arılar dışkılarını kovan içine bırakır ve hastalık böylece daha çabuk yayılır.

BELİRTİLERİ NELERDİR?

Nosema Hastalığı belirtileri arı ölümlerinden kısa süre önce görülür.

Arılar huzursuz davranır, susuzluk çeker, sulu dışkılama yapar, dinlenme sırasında titrerler. İğneleme refleksleri kaybolmuştur.

Sindirilememiş katı besinler şişkinlik yapar ve bu arının oksijen almasını engeller. Oksijensizlikten arılar uçamaz yerde sürünür, kasılma ve felç belirtileri meydana gelir. Bu belirtiler İLKBAHARDA yavru gelişimi ile ortaya çıkar. Yazın baskılanır, ekim ve kasım aylarında tekrar görülür.

Arılar besini tam hazmedemediğinden besinden yararlanamaz ve yavru bakımı azalır,bal verimi düşer.

NOSEMA  HASTALIĞI İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER:

1-Kovanlar rutubetten korunmalıdır.

2- Hasta koloni varsa tedavisi yapıldıktan sonra dezenfekte edilen kovana alınmalıdır.

3- Koloniler güçlendirilmeli,yaz sonunda yavru gelişiminin durması engellenmelidir.

4- Genç arı sayısının artması sağlanmalıdır.

NOSEMA HASTALIĞININ TEDAVİSİ:

Bal arılarında aromatik olarak  Nosembee Plus'ı 500-1000ml arı şurubuna veya 1 kg arı kekine 40ml (4x10ml) karıştırarak kullanabilirsiniz.

İlkbaharda  1'e 1 oranında, sonbaharda 2'ye 1 oranında şurup hazırlanır. Hazırlanan 25 litre şuruba 25g olan Fumidil_B eklenir. Isıtılarak oluşturulan şurup soğuduktan sonra, içine ilaç eklenerek karıştırılır. Her koloniye 4 litre veribilirsiniz.

Nosema Hastalığına yakalanan kovanı dezenfekte etmek için 49 ⁰ C 'lik ısıda 24 saat bekletmelisiniz.

İLKBAHARDA YAVRU BÜYÜTMENİN KONTROLÜ

                                                                                                                                                        

İlkbaharda kuluçkalık faaliyetleri incelenerek yavru büyütmenin düzenli yürüyüp yürümediği kontrol edilmelidir.

Bir kovandaki arı miktarı mevsimlere göre değişkenlik gösterir. Gözlerde yumurta veya genç larvaların bulunması , kovanda ana arının var olduğunu ve yavru büyütmenin devam ettiğini gösterir.

Gelişmekte olan yavru arıların çerçeve üzerindeki dağılımına göre ana arının yalancı mı? yaşlı mı? olduğu tespit  edilir ve gerekirse kovana yeni ana arı verilmelidir. Eğer kuluçkalıkta 10 çerçeveden 7-8 tanesi yavrulu ise bu ana arının iyi olduğunu ve yavru büyütmenin düzenli olduğunu gösterir.

Hepimizin bildiği gibi ilkbahar çiçek mevsimidir. Fakat hava sıcaklıkları istenildiği gibi olmadığında arıların uçuş saatleri sınırlıdır. Kovanda bu işi yapacak işçi miktarı azdır.

Ana arı da kovan içindeki polen ve nektar miktarına göre yumurtlama yapar. Bol gıda varsa fazla yumurtlar.

Ana arıya dışarıda bol gıda varmış hissini vermek ve ana arıyı daha fazla yumurtlatmak için erken ilkbaharda kovanda bal olup olmamasına bakmadan teşvik şuruplaması verilmelidir. Bu şuruplama arıların kısa zamanda çoğalmasını ve bol ürün vermesini sağlar.

Kovanda bol gıda bulunmazsa işci arılar yavruları petek gözlerinden çıkartır ve ölüme terk ederler. Bunun olmaması için teşvik şuruplamalarına devam etmek gerekir.

Mesela 15 Nisanda teşvik şuruplaması yapılırsa ana arı 5-6gün sonra yumurtlamaya başlar. 21 gün sonra yani  11-12 mayısta genç işci arılar petek gözlerinden çıkarlar ve 21 gün sonra yani 1 haziranda polen ve nektar toplayan tarlacı arılar olarak kovan dışına çıkarlar.

İyi miktarda genç işci arı yetiştirmek ;

1-Uygun çevre şartlarına, 2- Genç ve verimli ana arıya, 3- Yeterli ve kaliteli bal ve çiçek tozuna bağlıdır.

Kovanı beslemeye bal akımından 42 gün önce başlanmalıdır ki tarlacı arılar güçlü ve aktif bir şekilde bal ve çiçek tozu toplayabilsinler. Ancak bitkilerde bal akımı başlamadıysa şurup vermeye devam edilmelidir ki arılar aç kalıp ölmesinler.

Arı ölümlerinin dışında eğer gerekli tedbirler alınmaz ise koloniler oğula gider. Oğula giden kovanda zayıf kalır.

 İlkbaharda ana nektar akımı 3-4 hafta sürer. Yağmurlardan sonra birkaç hafta daha  ana nektar  akımı devam eder.  Ana nektar akımı sırasında oğul alma ya da bölme yapmak yanlıştır. Ana nektar akımından sonra bölme yapılarak koloni çoğaltılmalıdır. Şeker şurubuyla besleme yavru yetiştirme üzerine etkilidir.

Koloniler her akşam veya iki günde bir 250 gram şurupla beslenirse yağma ihtimali azalır. Yemlikler üstte veya kovan uçuş deliğine monte edilebilir.Kovanda 4-5 kg bal var ise  kek veya şurupla besleme yapılmalıdır.

BALLIK KOYMA

     Kuluçkalık üzerine ballık bütün çerçevelerle beraber konulmalıdır. Ballıktan alınan 2 çerçeve ile kuluçkalıktaki başta ve sonda bulunan peteklerin yanındaki petekli çerçeveler ile yer değiştirilir. böylece kuluçkalıktaki ana arı bu boş peteklere yavrulama yapar. Bu işlem yapılmazsa ana arı ballıktaki çerçevelere yumurtlama yapar ve ballıktaki petekler esmerleşir. Bu işlemden sonra 3-4 gün arayla kontroller devam etmelidir.

     Bol miktarda nektar geldiği zaman ballık 2 haftada dolabilir. Ya bu ballar alınmalıdır ya da 2. bir ballık konulmalıdır.
2. ballık konulacaksa 10 boş çerçevesiyle kuluçkalıkla 1. ballık arasına konmalıdır.
Balları alıcaksanız alıp süzmeniz gerekir. Bal akışı sırasında kovanlar kovanlar sık sık açılmamalıdır.
İlkbaharda ana nektar akımı 3 ila 4 hafta sürer. Bu süreçte kovan bölmek ve oğul almak doğru değildir.

Ana Arı Izgarası: Bal mevsimi başlayınca kuluçkalıkla ballık arasına konmalıdır. Böylece ana arı kuluçkalıktan çıkıp ballığa yumurtlama yapamaz.

Petek İşleme: 1,5 kg her koloni için 21-22 temel peteği işlemeleri sağlanmalıdır. Peteği işleme işi nektar akımı öncesinde bitirilmelidir. Bitmez ise nektar akımı öneminde arı bal depo etmesi gerekirken petek yapar. Arıya şerbet verilirse petek işleme işi yaptırılmış olur. Balmumu salgılayan arı vücut proteinini kaybedeceğinden arılara polen takviyesi de yapılmalıdır.